Yapay Zeka ve Adalet: Yargıtay Geleceğe Hazırlanıyor

Yargıtay, bu bağlamda Avrupa yargı sisteminde nadir bulunan bir avantajdan yararlanıyor: kendi bünyesinde geliştirdiği veri bilimi ekibi, gerekli araçları geliştirmesine, maliyetleri düşürmesine ve şeffaflığı sağlamasına olanak tanıyor. Bu teknik özerklik, teknolojik performans ile kurumsal bağımsızlık arasındaki artan gerilimle işaretlenmiş bir bağlamda daha da değerli hale geliyor.

Yasa koyucu tarafından adalet kararlarının Açık Veri olarak sunulmasını sağlamakla görevlendirilen Yargıtay, 2019 yılında yargı kararlarını anonimleştiren bir yazılım ve bir yıl sonra YZ tabanlı bir yönlendirme sistemi geliştirdi.

Bu uzmanlığa dayanarak, birinci başkan Christophe Soulard ve başsavcı Rémy Heitz, YZ'ye adanmış bir çalışma grubu kurdu. Bu grup, Yargıtay'ın önemli bir birimi olan Belge, Araştırma ve Rapor Servisi (SDER) başkanı Sandrine Zientara tarafından yönetiliyor.

Mayıs 2024'te yetkilendirilen grup, hakimler, katipler, araştırmacılar ve yapay zeka uzmanlarını bir araya getiren kapsamlı bir metodoloji benimsedi. Yargıtay personeli arasında yürütülen araştırma, ENM, CEPEJ, legaltechs, ulusal ve Avrupa üst mahkemeleri gibi dış görüşmelerle zenginleştirildi ve geniş bir kullanım senaryosu yelpazesi belirledi.

YZ generatiflere olan ilgiye boyun eğmeden, rapor ayrıca daha kanıtlanmış teknolojilerin getirilerini de araştırıyor: uzman sistemler, denetimli öğrenme veya hibritler.

Belirlenen durumlar, belge yapılandırması ve zenginleştirilmesinden yazı yardımına, tarafların yazılarının analizine ve içtihat araştırmasına kadar beş ana kategoriye göre sınıflandırılmıştır. Bu kullanımlar, hakimlerin analiz yeteneğini güçlendirmek, tedavi kalitesini artırmak ve iç organizasyonu optimize etmek amacıyla tasarlanmıştır, ancak yargı karar verme sürecine müdahale etmemektedir. Otomatik hafıza zenginleştirme veya önceki tespit gibi bazıları, önemli etik sorunlar ortaya çıkarmadan iyi bir etkinlik/maliyet oranı sunar. Yazı yardımıyla ilgili olanlar daha hassas görünmektedir. Karar verme araçları sunmama niyeti, açık bir kurumsal kırmızı çizgiyi yansıtır: karar hakeme aittir, algoritmaya değil.

Davalara ilişkin haritalama yapabilen, dosyalar arasında bağlantılar tespit edebilen veya kütlesel içtihatları analiz edebilen araçlar, hukukun tutarlılığını artırabilir, ortaya çıkan uyuşmazlıkları daha iyi tanımlayabilir ve hakimler arasındaki diyaloğu kolaylaştırabilir.

Her kullanım durumu (etik, yasal, işlevsel, teknik ve ekonomik) için yürütülen çok kriterli analiz, YZ kullanımlarını iyi düşünülmüş ve tekrarlanabilir bir çerçeveye yerleştirmek için fırsatçı bir deney mantığından uzaklaşmayı sağlar. Bu değerlendirme modeli, yenilik ve hukuki güvenliği bir araya getirmek isteyen Fransa veya yurtdışındaki diğer mahkemelere ilham verebilir. Rapor, özellikle YZ sistemlerinin şeffaflığı ve açıklanabilirliği, uyumluluk, veri barındırma yönetimi ve teknolojik egemenlik üzerinde duruyor. Bu gereklilikler, YZ entegrasyonunun, hukukun temel değerlerine dayanan titiz bir yönetimden ayrılamayacağını hatırlatır.

Rapor, YZ kullanımlarının operasyonel ve etik izlenmesinden sorumlu bir iç denetim komitesinin kurulmasını, iyi uygulama kılavuzunun yanı sıra Yargıtaya özgü etik bir tüzüğün benimsenmesini öneriyor. Ayrıca, bu yeni teknolojilere yavaş yavaş alışma sürecinin önemine ve bağımsız bir yönetime vurgu yapıyor.