Fransızlar ve Sağlıkta Yapay Zeka: Pragmatik Kabul ve Şeffaflık Talepleri Arasında

Geçen Mart ayında, FLASHS, MedTech Galeon için, Fransız nüfusunu temsil eden, 18 yaş ve üzeri 2.003 Fransız ve Fransız kadınından oluşan bir paneli, sağlık alanında yapay zeka algılarını anlamak için sorguladı. 

Anket, bu teknolojilerle artan ancak eşitsiz bir aşinalık olduğunu ortaya koyuyor. Katılımcıların %64'ü (erkeklerin %70'i, kadınların %58'i) tıbbi yapay zekadan haberdar olduklarını belirtirken, sadece %10'u derin bir bilgiye sahip olduklarını düşünüyor. Cinsiyetler arasında belirgin bir ayrım olduğu gibi, nesiller arasında da fark var. 18-24 yaş arası gençler yapay zekayı kullanmaya daha yatkın (%68), oysa 65 yaş üstü bireylerde bu oran sadece %10.

Bu farklılıklar, sadece yeniliğe maruziyet farklarını yansıtmakla kalmıyor. Aynı zamanda tıbbi karar verme özerkliği veya otomatik sistemlere güven gibi risklerle ilgili farklı yaklaşımları da yansıtabilir.

Bununla birlikte, bu araçlara duyulan güven ikiye bölünmüş durumda: Fransızların %43'ü ChatGPT veya Google Gemini gibi yapay zekaların sağlık konusundaki yanıtlarına belli bir güven duyarken, %45'i şüpheci kalıyor. Tam güven marjinal (%4) iken, mutlak güvensizlik daha belirgin (%16).

Algılanan potansiyel ise gerçek: Tanı (%48) ve terapötik araştırma (%47) en uygun bulunan kullanım alanları olarak öne çıkıyor. İdari otomasyon veya epidemiyolojik gözetim gibi daha çevresel işlevler daha az, ancak yine de somut bir ilgi uyandırıyor. Sadece %13, yapay zekanın sağlık sektörüne hiç bir değer katmadığını düşünüyor.

Sağlıkla ilgili konular için bir yapay zekaya başvuranların altıda biri, aldığı tavsiyeleri takip ettiğini belirtiyor. Azımsanmayacak bir kesim (%17), yapay zekanın tavsiyelerini tıbbi danışma olmaksızın uyguluyor, bu da tarihsel olarak sorumluluk, ihtiyat ve izlenebilirlik ilkeleriyle yönetilen bir sektörde daha sıkı bir düzenleme gerekliliğini ortaya koyuyor.

Oysa, genellikle heterojen ve bazen önyargılı olan giriş verilerinin kalitesi, doğrudan yapay zekanın ürettiği önerilerin kalitesini belirliyor. Ayrıca, özellikle "kara kutu" sistemlerindeki algoritmaların opaklığı, alınan kararların sağlık profesyonelleri tarafından bile anlaşılmasını sınırlıyor.

İnsan hatası genellikle vakanın karmaşıklığına göre değerlendirilirken, algoritmik bir hata sistemin bir açığı olarak algılanıyor, bu nedenle çok daha az tolere ediliyor: Fransızların sadece %9'u bunu kabul ediyor, oysa %20'si bir insan hatasını kabul edebilir.

Fransızlara yapay zekanın insan yetkinliklerini aşma kapasitesi sorulduğunda, çoğunlukla temkinli bir duruş sergileniyor. Sadece %12, yapay zekanın bakım sürecinin tamamında doktorlardan daha güvenilir hale gelebileceğini düşünüyor. Ancak, %53'ü, yapay zekanın özellikle tıbbi görüntülerin analizi veya zayıf sinyallerin erken tespiti gibi belirli teknik alanlarda profesyonelleri aşabileceğini kabul ediyor.

Bakımın insanlıktan uzaklaşması, Fransızların en büyük endişesi (%34), bunu hata riski (%28) ve insan kontrolünün eksikliği (%24) takip ediyor. Katılımcıların %30'u yalnızca bir yapay zeka tarafından gerçekleştirilen bir ameliyatı kabul edebileceğini söylerken, %40'ı bir doktorun varlığının gerekliliğini vurguluyor.

Fransızlar hibrit bir yaklaşımı tercih ediyor: Katılımcıların neredeyse yarısı (%49), doktorlarının teşhislerini geliştirmek veya bir tedavi önermek için yapay zekaya güvenmelerinden yana. Çalışmanın ana bulgularından biri şeffaflık talebidir. 5 Fransızdan 4'ü, bakım süreçlerinde yapay zeka kullanımından haberdar olmanın önemli olduğunu düşünüyor ve yaklaşık yarısı bu kullanımın kesin yöntemlerini bilmek istiyor. Bu talep, cinsiyet fark etmeksizin tüm nesiller için geçerli.

Etik düzenlemeler ve uygulamaların netliği, önümüzdeki yıllarda sağlık alanında yapay zekanın kabul edilebilirliğini artırmak için belirleyici olacak.